#86 THE FOUNDATIONS OF BEYHAN SULTAN: AN EXAMPLE OF PHILANTHROPY IN THE OTTOMAN EMPIRE
BEYHAN SULTAN’IN VAKIFLARI: OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA BİR HAYIRSEVERLİK ÖRNEĞİ
Sıla Karadağ, Undergraduate Student, Inonu University, Department of History
The Ottoman Empire has been recognized throughout history as a civilization known for its numerous charitable foundations and acts of philanthropy. Members of the dynasty, especially female sultans, played a significant role in this tradition. Beyhan Sultan is one of the notable figures who continued this philanthropic legacy. She was the daughter of Ottoman Sultan Mustafa III and lived in the late 18th and early 19th centuries. As a member of the Ottoman dynasty, she led a life filled with wealth and opportunities. However, her most distinctive feature was her use of material resources to benefit society. Beyhan Sultan supported social solidarity through her foundations and engaged in numerous charitable activities.
The establishment of Beyhan Sultan's foundations aimed to meet societal needs and commemorate her mother, Adilşah Kadın. These foundations focused on the education and water supply needs of the Ottoman populace, as well as religious services. In the school built in the name of her mother, Adilşah Kadın, students received support, including clothing. Additionally, the salaries of teachers and other educational expenses were covered by the foundation. The school’s needs for coal, brooms, and other essential supplies were met, along with an annual allowance for students' summer outings.
Water foundations held a significant place in Ottoman society. Beyhan Sultan commissioned the construction of fountains in various parts of Istanbul. These fountains not only met the city’s water needs but also contributed to its architectural beauty. She built two new fountains on the Arnavutköy coast and in Kuruçeşme, and renovated an existing fountain in the Fatih district.
Through her foundations, Beyhan Sultan not only constructed new buildings but also took on the repair and maintenance of existing structures. For instance, she financed the repair and maintenance of buildings like Mesih Pasha Mosque and school, and the Selvili Mosque in Mahmutpasha. Additionally, she provided financial support to those in need, contributing to social solidarity within the community.
Beyhan Sultan's foundations were managed according to specific rules within the Ottoman legal system. The operation of the foundations was carried out under the will of the sultan and the trusteeship of her agents. Trustees were appointed for the management of the foundations, and their duties were recorded by a judge's deputy. Beyhan Sultan actively participated in the management of her foundations, regularly inspecting compliance with the terms of the endowment.
Beyhan Sultan is an important figure who upheld the tradition of charitable foundations in the Ottoman Empire. Her philanthropic activities highlight both the role of women in Ottoman society and the significance of the foundation system.
Sıla Karadağ, Lisans Öğrencisi, İnönü Üniversitesi Tarih Bölümü
Osmanlı İmparatorluğu, tarih boyunca pek çok vakıf kurumu ve hayırseverlikle tanınan bir medeniyet olmuştur. Bu gelenekte hanedan mensuplarının, özellikle de kadın sultanların önemli bir rol oynadığını görüyoruz. Beyhan Sultan da bu hayırseverlik geleneğini sürdüren önemli isimlerden biridir. Osmanlı Padişahı III. Mustafa’nın kızıdır ve 18. yüzyıl sonları ile 19. yüzyıl başlarında yaşamıştır. Osmanlı hanedanının bir üyesi olarak, zenginlik ve imkânlarla dolu bir yaşam sürmüştür. Ancak onun en belirgin özelliği, sahip olduğu maddi kaynakları topluma fayda sağlamak amacıyla kullanmasıdır. Beyhan Sultan, vakıfları aracılığıyla toplumsal dayanışmayı desteklemiş ve birçok hayır işine imza atmıştır.
Beyhan Sultan vakıflarının kuruluş amacı, hem toplumsal ihtiyaçları karşılamak hem de annesi Adilşah Kadın'ın anısını yaşatmaktır. Ayrıca genel olarak Osmanlı tebaasının eğitim, su sağlama gibi ihtiyaçları ile dini hizmetler üzerine yoğunlaşmıştır.Annesi Adilşah Kadın’ın adına inşa ettirdiği mektepte öğrencilerin kıyafetlerine kadar destek sağlanmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin maaşları ve diğer eğitim giderleri de vakıf tarafından karşılanmıştır. Mektebin ihtiyaçları için kömür, süpürge gibi temel gereksinimlerin yanı sıra, öğrencilerin yazın gezip dolaşmaları için yıllık bir tahsisat da yapılmıştır.
Su vakıfları, Osmanlı toplumunda önemli bir yere sahiptir. Beyhan Sultan da İstanbul’un çeşitli yerlerinde çeşmeler yaptırmıştır. Bu çeşmeler, hem şehirdeki su ihtiyacını karşılamış hem de şehrin mimari güzelliklerine katkıda bulunmuştur. Arnavutköy sahilinde ve Kuruçeşme’de iki yeni çeşme yaptırmış, Fatih semtinde ise mevcut bir çeşmeyi yeniletmiştir.
Beyhan Sultan, vakıfları aracılığıyla sadece yeni yapılar inşa etmekle kalmamış, aynı zamanda mevcut yapıların onarımı ve bakımını da üstlenmiştir. Örneğin, Mesih Paşa Camii ve mektebi, Mahmutpaşa’daki Selvili Mescid gibi yapıların tamir ve bakım işlerini de finanse etmiştir. Ayrıca, ihtiyaç sahiplerine maddi destek sağlayarak toplumun sosyal dayanışmasına katkıda bulunmuştur.
Beyhan Sultan’ın vakıfları, Osmanlı hukuk sistemi içerisinde belirli kurallara göre yönetilmiştir. Vakıfların işleyişi, sultanın iradesi ve kethüdalarının vekaletiyle yürütülmüştür. Vakıfların yönetimi için mütevelliler tayin edilmiş ve bu kişilerin görevleri, kadı vekili tarafından kayda geçirilmiştir. Beyhan Sultan, vakıflarının yönetiminde aktif bir rol almış ve vakfiye şartlarına uyulup uyulmadığını düzenli olarak kontrol etmiştir.
Beyhan Sultan, Osmanlı İmparatorluğu’nun vakıf geleneğini sürdüren önemli bir figürdür. Beyhan Sultan’ın bu hayırseverlik faaliyetleri, Osmanlı toplumunda hem kadınların rolünü hem de vakıf sisteminin önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir.Thanks for reading Tarihland-iniz! Subscribe for free to receive new posts and support my work.