#54 THE TRANSFORMATION PROCESS OF THE OTTOMAN EMPIRE: SELİM III AND THE NİZÂM-I CEDÎD REFORMS

OSMANLI DEVLETİ’NİN DÖNÜŞÜM SÜRECİ: III. SELİM VE NİZÂM-I CEDÎD REFORMLARI

tarihland-iniz / you have been historicized

Sultan Selim III (1789-1807) ascended to the Ottoman throne, a period fraught with significant challenges both internally and externally. The Ottoman Empire, once a formidable power, was facing severe decline. This decline was evident in the series of military defeats against rising European powers such as Russia and Austria, which exposed the empire's weakening military capabilities. Internally, the administrative apparatus was plagued by inefficiencies and corruption, which further exacerbated the empire's problems. These issues underscored the urgent need for comprehensive reforms to revitalize the state and restore its former glory.

Selim III, recognizing the gravity of the situation, was determined to address these vulnerabilities through a series of ambitious reforms. His accession marked the beginning of a transformative period in Ottoman history, characterized by efforts to modernize the military and administrative structures. This period of reform was set against the backdrop of the broader European Enlightenment, which was characterized by significant advancements in military technology, administrative practices, and a spirit of innovation and progress.

Vision and Goals of the Nizam-ı Cedid

The Nizam-ı Cedid, or "New Order," was Selim III’s comprehensive plan to overhaul the Ottoman Empire's military and administrative systems. The primary objective of the Nizam-ı Cedid was to create a modern, disciplined, and well-equipped army that could effectively counter the technologically advanced European forces. This new army was intended to be distinct from the traditional Janissary corps, which had become resistant to change and ineffective as a fighting force.

In addition to military reforms, Selim III aimed to centralize and streamline the empire's administrative apparatus. The goal was to enhance efficiency, reduce corruption, and restore effective governance. This involved introducing new regulations to improve tax collection, curtail the power of local notables, and ensure that provincial administrations were more closely aligned with central authority. By addressing these administrative issues, Selim III hoped to create a more robust and responsive state apparatus capable of supporting the military reforms and ensuring the long-term stability and prosperity of the empire.

Implementation of Military Reforms

The cornerstone of the Nizam-ı Cedid was the establishment of a new army, trained and equipped according to modern European standards. This new force, often referred to as the Nizam-ı Cedid army, was designed to replace the increasingly ineffective Janissary corps. The Janissaries, who had once been the elite military force of the empire, had become a significant obstacle to reform due to their entrenched privileges and resistance to change.

To build this new army, Selim III enlisted European military experts to provide training and guidance. The new recruits were subjected to rigorous training programs and taught modern drill techniques. Additionally, the army was equipped with the latest weaponry and technology, which was essential for matching the capabilities of European forces. Funding for these reforms was secured through the establishment of the İrad-ı Cedid (New Revenue) treasury. This treasury introduced new taxes and financial mechanisms specifically designed to support the costs associated with the military reforms.

The creation of the Nizam-ı Cedid army represented a significant departure from traditional Ottoman military practices. It demonstrated Selim III’s commitment to modernization and his willingness to adopt foreign models and practices to achieve his goals. However, the process of building this new army was not without its challenges. The need to raise funds and the resistance from entrenched interests within the empire created significant obstacles that had to be navigated carefully.

Administrative and Bureaucratic Reforms

Selim III recognized that military reforms alone would not be sufficient to restore the empire's strength. Comprehensive administrative reforms were necessary to create a more efficient and centralized state capable of supporting and sustaining the military improvements. The Ottoman bureaucracy had become bloated and inefficient, plagued by corruption and dominated by local notables (ayan) who often wielded considerable autonomous power. These local leaders frequently acted independently of the central government, undermining its authority and hindering effective governance.

To address these issues, Selim III introduced a series of regulations aimed at centralizing authority and enhancing the efficiency of provincial administration. One of the key aspects of these reforms was the overhaul of the tax collection system. The traditional tax farming system, where tax collection rights were auctioned off to the highest bidder, had led to widespread corruption and inefficiencies. Under Selim III’s reforms, efforts were made to standardize and rationalize tax collection processes, ensuring that a greater proportion of revenue reached the central treasury.

The administrative reforms also sought to curtail the influence of local notables by reinforcing the authority of central-appointed officials. New administrative divisions were created, and existing ones were restructured to improve governance and accountability. These measures aimed to reduce the fragmentation of power within the empire and ensure that provincial administrations operated in alignment with the central government’s policies and directives.

Additionally, Selim III introduced reforms to streamline the bureaucracy. The administrative apparatus was restructured to eliminate redundant positions and improve overall efficiency. New training programs were implemented to professionalize the civil service, ensuring that officials were better equipped to manage the complexities of governance in a modernizing state.

Resistance and Opposition

Despite the progressive nature of the Nizam-ı Cedid reforms, Selim III faced significant resistance from various factions within the empire. The Janissaries, who had become a powerful and entrenched interest group, perceived the new army as a direct threat to their traditional privileges and status. They vehemently opposed the establishment of the Nizam-ı Cedid army and the broader reforms that sought to diminish their influence. Their resistance was not merely passive; it included active efforts to undermine the reforms and rally support against the sultan.

Conservative elements within the bureaucracy and the religious establishment also resisted the changes. These groups viewed the reforms as an unwelcome Western influence that threatened traditional Islamic and Ottoman values. They feared that the adoption of European models and practices would erode the cultural and religious foundations of the empire.

This opposition culminated in a revolt in 1807, known as the Kabakçı Mustafa Rebellion. The Janissaries, supported by conservative factions and other disaffected groups, rose up against Selim III. The rebellion was marked by significant violence and chaos, ultimately leading to the deposition of Selim III. The Nizam-ı Cedid reforms were temporarily abandoned, and many of the gains made during Selim’s reign were reversed. Selim III was replaced by Mustafa IV, who sought to placate the Janissaries and restore the traditional order.

The Legacy of Selim III and the Nizam-ı Cedid

Although the immediate implementation of the Nizam-ı Cedid reforms was halted by Selim III’s deposition, the impact of his efforts endured. The groundwork laid by these reforms influenced subsequent modernization efforts within the Ottoman Empire, particularly during the Tanzimat period of the 19th century. The Tanzimat reforms, initiated in the 1830s and continuing into the 1870s, sought to modernize the Ottoman state and society through a series of legal, administrative, and military changes. Many of the principles and ideas that underpinned the Tanzimat reforms can be traced back to the Nizam-ı Cedid.

Selim III’s vision for a modernized and efficient state set the stage for future sultans and reformers who continued to grapple with the challenges of modernizing the Ottoman state in a rapidly evolving world. His commitment to reform and modernization set a precedent for future efforts to revitalize the empire. The Nizam-ı Cedid can be seen as a precursor to these later reforms, highlighting the enduring influence of Selim III's vision.

Selim III’s reign is a testament to the complexities and challenges of reforming a traditional empire. His efforts underscore the importance of adaptability and innovation in governance, offering valuable lessons for the study of historical and contemporary reforms. Despite the resistance he faced, Selim III’s vision for a revitalized Ottoman Empire left a lasting legacy that continued to shape the trajectory of the empire well into the 19th century.

Conclusion

Selim III's Nizam-ı Cedid reforms represent a significant and transformative period in Ottoman history. Although ultimately unsuccessful during his reign, the reforms laid the foundation for future modernization efforts. Selim III's commitment to revitalizing the Ottoman state through military and administrative improvements reflects the broader currents of change and modernization that characterized the late 18th century. His legacy endures as a symbol of the enduring struggle for progress and reform in the face of entrenched opposition.

Bibliography and References

Aksan, V. H. (2007). Ottoman Wars, 1700-1870: An Empire Besieged. Pearson Education.

Shaw, S. J., & Shaw, E. K. (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Volume II: Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey, 1808-1975. Cambridge University Press.

Zürcher, E. J. (1993). Turkey: A Modern History. I.B. Tauris.

Sultan III. Selim (1789-1807) Osmanlı tahtına çıktığında, imparatorluk hem iç hem de dış sorunlarla dolu bir dönemden geçiyordu. Bir zamanların kudretli gücü olan Osmanlı İmparatorluğu, ciddi bir gerileme içindeydi. Bu gerileme, Rusya ve Avusturya gibi yükselen Avrupa güçlerine karşı alınan bir dizi askeri yenilgiyle belirginleşmişti ve bu yenilgiler, imparatorluğun zayıflayan askeri kapasitesini ortaya koymuştu. İçeride ise idari yapı verimsizlikler ve yolsuzluklarla boğuşuyordu, bu da imparatorluğun sorunlarını daha da derinleştiriyordu. Bu meseleler, devleti yeniden canlandırmak ve eski görkemine kavuşturmak için kapsamlı reformların acil bir ihtiyaç olduğunu gösteriyordu.

Selim III, durumun ciddiyetini fark ederek, bu zayıflıkları iddialı reformlar serisiyle ele almaya kararlıydı. Onun tahta çıkışı, Osmanlı tarihinin dönüştürücü bir döneminin başlangıcını işaret etti ve bu dönem, askeri ve idari yapıların modernize edilmesi çabalarıyla karakterize edildi. Bu reform dönemi, askeri teknoloji, idari uygulamalar ve yenilik ve ilerleme ruhu gibi alanlarda önemli gelişmelerin yaşandığı daha geniş Avrupa Aydınlanması'nın arka planında gerçekleşti.

Nizam-ı Cedid'in Vizyonu ve Hedefleri

Nizam-ı Cedid, yani "Yeni Düzen," III. Selim’in Osmanlı İmparatorluğu'nun askeri ve idari sistemlerini yeniden düzenlemeye yönelik kapsamlı planıydı. Nizam-ı Cedid'in birincil amacı, Avrupa'nın teknolojik olarak gelişmiş kuvvetlerine etkili bir şekilde karşı koyabilecek modern, disiplinli ve iyi donanımlı bir ordu oluşturmaktı. Bu yeni ordunun, değişime dirençli ve savaş gücü olarak etkisiz hale gelen geleneksel Yeniçeri Ocağı'ndan farklı olması amaçlanmıştı.

Askeri reformlara ek olarak, III. Selim imparatorluğun idari yapısını merkezileştirmeyi ve düzene sokmayı hedefledi. Bu hedef, verimliliği artırmak, yolsuzluğu azaltmak ve etkili yönetimi yeniden tesis etmekti. Bu, vergi toplama işlemlerini iyileştirmek, yerel ileri gelenlerin gücünü azaltmak ve eyalet yönetimlerinin merkezi otoriteyle daha uyumlu hale gelmesini sağlamak için yeni düzenlemeler getirmeyi içeriyordu. Yeni padişah, bu idari sorunları ele alarak, askeri reformları destekleyebilecek ve imparatorluğun uzun vadeli istikrar ve refahını sağlayabilecek daha sağlam ve duyarlı bir devlet yapısı oluşturmayı umuyordu.

Askeri Reformların Uygulanması

Nizam-ı Cedid'in temel taşı, modern Avrupa standartlarına göre eğitilen ve donatılan yeni bir ordunun kurulmasıydı. Bu yeni güç, giderek etkisiz hale gelen Yeniçeri Ocağı'nın yerini almak üzere tasarlanmıştı. Bir zamanlar imparatorluğun seçkin askeri gücü olan Yeniçeriler, reformlara karşı güçlü bir engel haline gelmiş, sahip oldukları ayrıcalıklar ve değişime dirençleri nedeniyle büyük bir engel teşkil etmişti.

Bu yeni orduyu kurmak için III. Selim, Avrupa askeri uzmanlarını eğitim ve rehberlik sağlamaları için görevlendirdi. Yeni askerler, sıkı eğitim programlarına tabi tutularak modern talim tekniklerini öğrendiler. Ayrıca, ordu Avrupa kuvvetlerinin kabiliyetlerine eşdeğer silahlar ve teknoloji ile donatıldı. Bu reformların finansmanı, İrad-ı Cedid (Yeni Gelir) hazinesinin kurulmasıyla sağlandı. Bu hazine, askeri reformlarla ilişkili maliyetleri desteklemek amacıyla yeni vergiler ve mali mekanizmalar getirdi.

Nizam-ı Cedid ordusunun oluşturulması, geleneksel Osmanlı askeri uygulamalarından önemli bir ayrılmayı temsil ediyordu. III. Selim’in modernleşme konusundaki kararlılığını ve hedeflerine ulaşmak için yabancı modelleri ve uygulamaları benimseme istekliliğini gösteriyordu. Ancak, bu yeni orduyu kurma süreci zorluklarla doluydu. Fon sağlama ihtiyacı ve imparatorluk içindeki kökleşmiş çıkarların direnci, dikkatle aşılması gereken önemli engeller yarattı.

İdari ve Bürokratik Reformlar

III. Selim, sadece askeri reformların imparatorluğun gücünü yeniden kazandırmak için yeterli olmayacağını fark etti. Kapsamlı idari reformlar, askeri iyileştirmeleri destekleyebilecek ve sürdürebilecek daha verimli ve merkezileşmiş bir devlet oluşturmak için gerekliydi. Osmanlı bürokrasisi, yolsuzluklarla boğuşan ve yerel ileri gelenler (ayan) tarafından domine edilen, şişkin ve verimsiz bir yapıya dönüşmüştü. Bu yerel liderler, sık sık merkezi hükümetten bağımsız hareket ederek, onun otoritesini zayıflatıyor ve etkili yönetimi engelliyordu.

Bu sorunları ele almak için Selim III, otoriteyi merkezileştirmeyi ve eyalet yönetiminin verimliliğini artırmayı amaçlayan bir dizi düzenleme getirdi. Bu reformların ana unsurlarından biri vergi toplama sisteminin yeniden düzenlenmesiydi. Vergi toplama haklarının en yüksek teklif verene satıldığı geleneksel iltizam sistemi, yaygın yolsuzluk ve verimsizliklere yol açmıştı. III. Selim’in reformları kapsamında, vergi toplama süreçlerini standartlaştırmak ve rasyonelleştirmek için çabalar sarf edildi, böylece gelirlerin daha büyük bir kısmı merkezi hazineye ulaşabilirdi.

İdari reformlar aynı zamanda yerel ileri gelenlerin etkisini azaltmayı amaçladı, merkezden atanmış yetkililerin otoritesini güçlendirdi. Yeni idari bölümler oluşturuldu ve mevcut olanlar, yönetimi ve hesap verebilirliği iyileştirmek için yeniden yapılandırıldı. Bu önlemler, imparatorluk içindeki güç parçalanmasını azaltmayı ve eyalet yönetimlerinin merkezi hükümetin politikaları ve direktifleriyle uyumlu çalışmasını sağlamayı amaçladı.

Ayrıca, III. Selim bürokrasiyi düzene sokmak için reformlar getirdi. İdari yapı, gereksiz pozisyonları ortadan kaldırmak ve genel verimliliği artırmak için yeniden düzenlendi. Yeni eğitim programları, sivil hizmeti profesyonelleştirmek için uygulamaya kondu ve yetkililerin modernleşen bir devlette idari karmaşıklıklarını daha iyi yönetebilmeleri sağlandı.

Direniş ve Muhalefet

Nizam-ı Cedid reformlarının ilerici doğasına rağmen, III. Selim, imparatorluk içindeki çeşitli gruplardan önemli bir direnişle karşılaştı. Güçlü ve kökleşmiş bir çıkar grubu haline gelen Yeniçeriler, yeni orduyu geleneksel ayrıcalıklarına ve statülerine doğrudan bir tehdit olarak gördüler. Nizam-ı Cedid ordusunun kurulmasına ve etkilerini azaltmayı amaçlayan geniş çaplı reformlara şiddetle karşı çıktılar. Direnişleri yalnızca pasif kalmadı; reformları baltalamak ve sultana karşı destek toplamak için aktif çabalar sarf ettiler.

Bürokrasideki muhafazakar unsurlar ve dini kuruluşlar da değişikliklere karşı direndi. Bu gruplar, reformları geleneksel İslami ve Osmanlı değerlerine yönelik istenmeyen bir Batı etkisi olarak gördüler. Avrupa modellerinin ve uygulamalarının benimsenmesinin imparatorluğun kültürel ve dini temellerini aşındırmasından korktular.

Bu muhalefet, 1807'de Kabakçı Mustafa İsyanı olarak bilinen bir isyanla doruğa ulaştı. Yeniçeriler, muhafazakar gruplar ve diğer memnuniyetsiz grupların desteğiyle III. Selim’e karşı ayaklandılar. İsyan, önemli bir şiddet ve kaosla karakterize edildi ve nihayetinde Selim’in tahttan indirilmesine yol açtı. Nizam-ı Cedid reformları geçici olarak terk edildi ve Selim'in hükümdarlığı sırasında elde edilen birçok kazanım tersine döndü. III. Selim’in yerine geçen IV. Mustafa, Yeniçerileri memnun etmeye çalıştı ve geleneksel düzeni yeniden tesis etti.

Selim III ve Nizam-ı Cedid'in Önemi

III. Selim’in tahttan indirilmesiyle Nizam-ı Cedid reformlarının derhal uygulanması durdurulmuş olsa da, çabalarının etkisi devam etti. Bu reformlar tarafından atılan temel, özellikle 19. yüzyılda Tanzimat ve sonraki modernizasyon çabalarını etkiledi. 1830'larda başlayan ve 1870'lere kadar devam eden Tanzimat reformları, bir dizi hukuki, idari ve askeri değişiklik aracılığıyla Osmanlı devletini ve toplumunu modernize etmeyi amaçladı. Tanzimat reformlarının temelini oluşturan birçok ilke ve fikir, Nizam-ı Cedid'e dayanmaktadır.

III. Selim’in vizyonu, Osmanlı devletini hızla değişen bir dünyada modernize etme zorluklarıyla mücadele etmeye devam eden gelecekteki sultanlar ve reformcular için bir zemin hazırladı. Reform ve modernleşme konusundaki kararlılığı, imparatorluğu canlandırma çabalarında gelecekteki girişimlere bir emsal teşkil etti. Nizam-ı Cedid, daha sonraki reformların bir öncüsü olarak görülebilir ve III. Selim’in vizyonunun kalıcı etkisini vurgular.

III. Selim’in hükümdarlığı, geleneksel bir imparatorluğu reforme etmenin karmaşıklıklarını ve zorluklarını ortaya koymaktadır. Çabaları, uyum sağlama ve yenilik yapmanın yönetimdeki önemini vurgulamakta ve tarihsel ve güncel reformların incelenmesi için değerli dersler sunmaktadır. Karşılaştığı direnişe rağmen, III. Selim’in canlandırılmış bir Osmanlı İmparatorluğu için olan vizyonu, imparatorluğun 19. yüzyılın sonlarına kadar olan seyrini şekillendirmeye devam eden kalıcı bir etki bıraktı.

Sonuç

III. Selim’in  Nizam-ı Cedid reformları, Osmanlı tarihinin önemli ve dönüştürücü bir dönemini temsil eder. Hükümdarlığı sırasında nihai olarak başarısız olmuş olmasına rağmen, reformlar gelecekteki modernizasyon çabaları için temel oluşturdu. Onun askeri ve idari iyileştirmeler yoluyla Osmanlı devletini canlandırma konusundaki kararlılığı, 18. yüzyılın sonlarını karakterize eden daha geniş değişim ve modernleşme akımlarını yansıtmaktadır.

Bibliyografi ve Kaynakça

Aksan, V. H. (2007). Ottoman Wars, 1700-1870: An Empire Besieged. Pearson Education.

Shaw, S. J., & Shaw, E. K. (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Volume II: Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey, 1808-1975. Cambridge University Press.

Zürcher, E. J. (1993). Turkey: A Modern History. I.B. Tauris.