#25 TAJLU BEGUM: THE POWER AND LEGACY OF A WOMAN IN THE SAFAVID STATE
TAÇLI BEGÜM: SAFEVİ DEVLETİ'NDE BİR KADININ GÜCÜ VE MİRASI
Adem Çeken, Undergraduate Student, İnönü University History Department
Tajlu Begum was a courageous woman who played an active role on the battlefields and in court politics during the heyday of the Safavid State. Known as the wife of Shah Ismail, this impressive figure was a presence beyond her time. Tajlu Begum, who is said to have belonged to the Turkmens of Mosul, is remarkable for her extraordinary qualities, both physically and mentally. Known for her beauty, valor and warrior spirit, her story is woven with moments of courage, leadership and strategic acumen. Unfortunately, no clear information about the personal details of this powerful woman, such as the date of her death, has survived.
Tajlu Begum's marriage to Shah Ismail was seen not only as a family union but also as a strategic alliance. During the Battle of Chaldiran, it is claimed that she personally participated in the battle and was captured in the process. However, these claims differ greatly between Ottoman and Safavid sources. According to Ottoman sources, Tajlu Begum was taken captive and later married to an Ottoman bureaucrat. On the other hand, Safavid sources do not mention any such captivity and state that Tajlu Begum maintained her relationship with Shah Ismail and stayed with him until his death.
Tajlu Begum's role in the Safavid State goes beyond being the wife of a ruler. Her activity in state affairs and her influence in decision-making mechanisms show that she occupied a distinguished position among the female figures of the period. Her influence on war strategies and political decisions was an important factor in shaping the administrative structure of the Safavid State.
Throughout history, many female figures have determined their place in male-dominated structures through difficult struggles. Tajlu Begum is one of the women who fought this struggle in Safavid history. Her life offers an opportunity to re-evaluate the role of women in the Safavid State and to question how these roles are handled in historiography. Tajlu Begum's life story emphasizes the need to make women more visible in historical narratives and to overcome sexist approaches. Moreover, her legacy provides valuable insights into the social and political structure of the Safavid State and contributes to the rediscovery of women in history. Tajli Begum deserves to be remembered as an important female figure not only in the Safavid State, but also in history.
References
Minahanım Tekleli (Nuriyeva), Feride Aliyeva, “Taçlı Begüm’ün Hayatı Hakkında Yeni Olgular”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, Cilt 1 , Sayı 4, Aralık 2014, ss. 1-13.
Tufan Gündüz, “Şah İsmail’in Eşi Taçlı Begüm”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı 51, ss. 223-233.
Adem Çeken, Lisans Öğrencisi, İnönü Üniversitesi Tarih Bölümü
Taçlı Begüm, Safevi Devleti'nin en parlak dönemlerinde, savaş meydanlarında ve saray siyasetinde etkin bir rol oynamış olan cesur bir kadındır. Şah İsmail'in eşi olarak bilinen bu etkileyici figür, döneminin ötesinde bir varlık göstermiştir. Musullu Türkmenlerine mensup olduğu söylenen Taçlı Begüm, hem fiziksel hem de zihinsel olarak olağanüstü özellikleriyle dikkat çeker. Güzelliği, yiğitliği ve savaşçı ruhu ile tanınırken, onun hikayesi cesaret, liderlik ve stratejik zeka dolu anlarla örülmüştür. Ancak bu güçlü kadının ölüm tarihi gibi kişisel detayları hakkında net bilgiler maalesef günümüze ulaşmamıştır.
Taçlı Begüm'ün Şah İsmail ile evliliği, sadece bir aile birliği değil, aynı zamanda stratejik bir ittifak olarak da görülmüştür. Çaldıran Savaşı sırasında onun savaşa bizzat katıldığı ve bu süreçte esir düştüğü iddia edilmektedir. Ancak bu iddialar, Osmanlı ve Safevi kaynakları arasında büyük farklılıklar gösterir. Osmanlı kaynaklarına göre Taçlı Begüm esir alınmış ve daha sonra bir Osmanlı bürokratı ile evlendirilmiştir. Buna karşılık, Safevi kaynakları böyle bir esareti hiç zikretmez ve Taçlı Begüm'ün Şah İsmail ile olan ilişkisini sürdürdüğünü, onun ölümüne kadar yanında kaldığını belirtir.
Taçlı Begüm'ün Safevi Devleti'nde oynadığı rol, sadece bir hükümdar eşi olmanın ötesindedir. Onun devlet işlerindeki etkinliği ve karar mekanizmalarındaki söz sahibi oluşu, dönemin kadın figürleri arasında seçkin bir konuma sahip olduğunu göstermektedir. Savaş stratejileri ve politik kararlar üzerindeki etkisi, Safevi Devleti'nin idari yapısını şekillendirmede önemli bir faktör olmuştur.
Tarih boyunca birçok kadın figürü, erkek egemen yapılar içinde kendi yerlerini zorlu mücadelelerle belirlemiştir. Taçlı Begüm de Safevi tarihinde bu mücadeleyi veren kadınlardan biri olarak karşımıza çıkar. Onun hayatı, Safevi Devleti'nde kadının rolünü yeniden değerlendirme ve bu rollerin tarih yazımında nasıl ele alındığını sorgulama imkanı sunar. Taçlı Begüm'ün yaşam öyküsü, kadınların tarihsel anlatılarda daha görünür kılınması gerektiğini ve cinsiyetçi yaklaşımların üstesinden gelinmesi gerektiğini vurgular. Ayrıca, onun mirası, Safevi Devleti'nin toplumsal ve siyasi yapısına dair değerli içgörüler sağlar ve tarih içindeki kadınların yeniden keşfedilmesine katkıda bulunur. Taçlı Begüm, sadece Safevi Devleti'nin değil, aynı zamanda tarihin de önemli bir kadın figürü olarak anılmayı hak etmektedir.
Kaynaklar
Minahanım Tekleli (Nuriyeva), Feride Aliyeva, “Taçlı Begüm’ün Hayatı Hakkında Yeni Olgular”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, Cilt 1 , Sayı 4, Aralık 2014, ss. 1-13.
Tufan Gündüz, “Şah İsmail’in Eşi Taçlı Begüm”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı 51, ss. 223-233.